Rófukaffi á lokadegi sýningar
Sunnudaginn 1. september á síðasta degi ljósmyndasýningarinnar „Rófubóndinn“ býður safnið gestum og gangandi að þiggja rófukaffi í Húsinu. Vigdís Sigurðardóttir áhugaljósmyndari og rófubóndinn Guðmundur Sæmundsson á Sandi á Eyrarbakka verða á staðnum og taka vel á móti gestum. Þórður Þorsteinsson kemur einnig og þenur nikkuna um stund. Gestakaffið hefst kl. 14.00 og af því tilefni er frír aðgangur á safnið.
Ljósmyndasýningin er afrakstur Vigdísar þar sem hún fylgdi Guðmundi eftir á heilu ræktunarári frá sáningu að vori fram að uppskeru og söluferlinu að hausti og vetri. Myndirnar veita frísklega sýn á vinnuár rófubóndans í samtvinning við glefsur úr viðtölum við Guðmund. Nokkrir vel valdir gripir sem tengjast rófuræktun skreyta sýninguna.
Byggðasafn Árnesinga kaupir Búðarstíg 22 á Eyrarbakka
Framundan eru breytingar til betri vegar á húsnæðismálum Byggðasafns Árnesinga. Mjög brýnt hefur verið að stækka eða bæta við varðveisluaðstöðu safnsins þar sem núverandi aðstaða er sprungin. Stórir gripir hafa um árabil verið geymdir í Mundakotsgeymslu á Eyrarbakka sem er algjörlega óviðunnandi geymsluaðstaða og ennfremur bíður stór safngripaeign frá sveitarfélaginu Ölfusi þess að komast í viðunnandi húsnæði. Í apríl keypti Byggðasafn Árnesinga Búðarstíg 22 á Eyrarbakka, hið svokallaða Alpan-hús, undir starfsemina og var núverandi þjónustuhús að Hafnarbrú 3 tekið upp í. Kaupin áttu sér stað í kjölfar aukafundar Héraðsnefndar Árnesinga, eiganda safnsins, sem snemma árs samþykkti að fara þessa leið til að leysa úr húsnæðisvandanum. Starfsemin færist úr 560 fermetrum í Hafnarbrúnni og Mundakotsskemmu í 1700 fermetra í Búðarstíg 22. Verða geymslur safnsins því allar á einum stað. Í Búðarstíg 22 verða einnig skrifstofur safnsins, verulega bætt þjónustuaðstaða fyrir almenning ásamt rými sem gefur möguleika til fyrirlestrahalds o.fl. Ætlunin að leigja Þjóðminjasafni Íslands ríflega 400 fermetra undir ýmsa muni sína. Flutningur safnsins úr Hafnarbrú 3 og Mundakotsskemmu í Búðarstíg 22 mun fara fram í nokkrum áföngum og er stefnt að því að flutningum verði lokið árið 2022.
Jónsmessuhátíð á Eyrarbakka
Á morgun, laugardaginn 22. júní, verður hin árlega Jónsmessuhátíð haldin á Eyrarbakka. Fjölbreytt dagskrá er í boði. Safnið er opið frá 11-18 eins og vant er og enginn aðgangseyrir þennan dag. Þjóðdansafélag Reykjavíkur dansar í garðinum við Húsið kl. 2 og andlitsmálun fyrir börn verður í fjárhúsinu á Garðtúni bak við Húsið kl. 1-3. Um kvöldið verður samsöngur í Húsinu þar sem Heimir Guðmundsson leikur undir söng á elsta píanó á Suðurlandi. Sungið verður úr skólaljóðunum og hver syngur með sínu nefi. Söngurinn hefst kl. 8. Í borðstofu Hússins er ljósmyndasýningin Rófubóndinn þar sem Vigdís Sigurðardóttir sýnir eitt ár í lífi rófubóndans Guðmundar Sæmundssonar á Sandi. Tilvalið er að nota tækifæri og skoða þá skemmtilegu sýningu. Gamli slökkviliðsbíllinn verður til sýnist úti á túni. Verið velkomin.
Rófubóndinn
Laugardaginn 15. júní kl 17 opnar ljósmyndasýningin Rófubóndinn í borðstofu Hússins á Eyrarbakka. Vigdís Sigurðardóttir sýnir eitt ár í lífi rófubóndans Guðmundar Sæmundssonar á Sandi sem hefur ræktað gulrófur á Eyrarbakka í yfir 50 ár. Sýningin gefur fróðlega og litríka sýn á ræktun þessarar einstöku jurtar sem fylgt hefur þjóðinni í um 200 ár. Léttar veitingar og allir velkomnir. Safnasjóður styrkti sýninguna.
Leiðsögn á safnadegi
Alþjóðlegi safnadagurinn er laugardaginn 18. maí. Söfn eru í stöðugri endurnýjun í viðleitni sinni til að verða gagnvirkari, áhorfendamiðaðri, samfélagslegri, sveigjanlegri, aðlögunarhæfari og hreyfanlegri stofnanir. Þau hafa breyst í menningarmiðstöðvar sem skapa umhverfi þar sem sköpunargleði er sameinuð þekkingu og þar sem gestir geta einnig skapað með öðrum, deilt og átt samskipti. Þetta er fókusinn á alþjóðlega safnadeginum í ár.
Í tilefni alþjóðlega safnadagsins verður gestum og gangandi boðið upp á leiðsögn um Litla-Hraun sögusýningu í Húsinu á Eyrarbakka. Sýningin er samstarfsverkefni Byggðasafns Árnesinga og Fangelsisins Litla-Hraun og lýkur 9. júní næstkomandi. Opið er alla daga kl. 11-18. ðið up
Sumaropnun
Nú er maí runninn upp. Þá hefst sumaropnun hjá söfnunum á Eyrarbakka. Opið er kl. 11-18 alla daga í sumar til 30. september. Húsið, Assistentahúsið, Eggjaskúrinn, Kirkjubær og Sjóminjasafnið eru til sýnis. Fróðleg söfn um atvinnu, mannlíf og menningu héraðsins. Upplifðu, sjáðu og snertu fortíðina! Allir velkomnir!
Í borðstofu Hússins verður sýningin Litla-Hraun opin til 9. júní en 15. júní opnar sýningin “Rófubóndinn”. Í september verður sýning á vegum Héraðsskjalasafns Árnesinga í borðstofunni.
Nýtt lén
Nýtt lén www.byggdasafn.is er komið fyrir heimasíðu Byggðasafns Árnesinga. Síðan hefur legið niðri um skeið og missti safnið gamla lénið vegna þess að áskriftartímabil þess var lokið og ekki tókst að skrá það inn sökum þess að upprunalegur hýsingaraðili sem stofnaði til lénsins var hættur starfsemi. En nýja lénið er lýsandi fyrir að starfsemin er byggðasafn. Netfang safnsins er líka nýtt: info@byggdasafn.is. Netfang safnstjóra er lydurp@byggdasafn.is og netfang safnvarðar linda@byggdasafn.is.
Litla-Hraun – sögusýning
tilefni 90 ára afmælis Fangelsisins á Litla-Hrauni efna fangelsið og Byggðasafn Árnesinga til sögusýningar í borðstofu Hússins á Eyrarbakka. Sýningin opnar á afmælisdeginum föstudaginn 8. mars kl. 17. Á sýningunni er sögð saga fangelsisins. Þróun á starfsemi Litla Hrauns sem stofnunnar er þar í forgrunni en auk þess er litið inní veröld fangavarða, fanga og samfélagsins í kring. Sýningin er byggð á ýmsum munum frá fangelsinu, ljósmyndum sem til eru og gagnorðum sýningartextum.
Vinnuhælið á Litla-Hrauni tók til starfa 8. mars 1929 í byggingu í útjaðri Eyrarbakka sem reist var sem sjúkrahús en hóf svo ekki starfsemi sökum fjárskorts. Á þessum tíma voru refsifangamálefni í miklum ólestri og sáu yfirvöld þarna tækifæri til að leysa úr þeim vanda með því að fá sjúkrahúsbyggingunni það hlutverk að hýsa refsifanga. Starfsemin hét Vinnuhælið á Litla-Hrauni og voru jarðirnar Stóra- og Litla-Hraun lagðar undir starfsemina og rekinn búskapur á vinnuhælinu til 1970. Síðar var starfseminni breytt úr vinnuhæli í afplánunarfangelsi og starfsemin fékk heitið Fangelsið Litla-Hraun. Stofnunin er stærsta fangelsi landsins og eru þar allt að 87 fangar og 57 stöðugildi. Tíu byggingar eru við fangelsið.
Sýningin verður opin allar helgar í mars og apríl kl. 14-17. Auk þess verður séropnun í kringum páska og opið á sama tíma alla virka daga frá 15. apríl. Sumaropnun safnsins hefst 1. maí og þá eru söfnin opin uppá gátt alla daga kl. 11-18. Ávallt heitt á könnunni og verið velkominn. Sýningin er styrkt af Uppbyggingasjóði Suðurlands.
Byggðasafn Árnesinga og Fangelsið Litla-Hraun
Gagnagrunnurinn sarpur.is
Þú lesandi góður getur með heimilistölvu þinni skoðað hvað finna má af íslenskum menningararfi í íslenskum söfnum og stofnunum með því að fara inn á vefinn www.sarpur.is. Leita má að munum, ljósmyndum, listaverkum, fornleifum, húsum, örnefnalýsingum og þjóðháttum með því að fara inn á Sarp. Um 50 söfn eru aðilar að Sarpi sem þau reka saman í sérstöku rekstrarfélagi sem stofnað var 2002. Fyrir almenning fór vefurinn í loftið í maí 2013 en í áratug á undan höfðu aðildarsöfnin unnið í innri-vef Sarps að innfærslu gagna sem fjölgar dag frá degi. Rúmlega 1.200.000 færslur má finna í Sarpi í dag. Síðustu árin hafa söfnin keppst við að ljósmynda muni og skanna ljósmyndir til að mynd fylgi hverri færslu. Því verki er langt frá því lokið.
Kyndilmessustund í Húsinu á Eyrarbakka laugardaginn 2. febrúar
Byggðasafn Árnesinga heldur upp á Kyndilmessu í Húsinu á Eyrarbakka laugardaginn 2. febrúar kl. 3. Dagskráin verður nokkuð óhefðbundin. Kristján Guðmundsson sálfræðingur hugleiðir efni skáldsögunnar Eitraða barnið eftir Guðmund S. Brynjólfsson. Af hverju fremur manneskja glæp? Er einhver leið að útskýra ofbeldi? Eitraða barnið gerist á Eyrarbakka um aldamótin 1900 og ætlar Kristján að veita gestum sálfræðilega innsýn í efni bókarinnar fyrir gesti. Að loknu erindi Kristjáns syngur Hafsteinn Þórólfsson söngvari við undirleik Ásgeirs Ásgeirssonar gítarleikara nokkur lög.
Í upphafi dagskrár verður í stuttu máli sagt frá Kyndilmessunni. Kyndilmessa, hreinsunarhátíð Maríu meyjar, er 40 dögum eftir fæðingu Krists sem ber upp á 2. febrúar ár hvert. Þá er mikil ljósadýrð við kaþólska guðþjónustu og dagurinn því kenndur við kerti eða kyndla og íslenska nafnið Kyndilmessa þaðan upprunnið segir í Sögu Daganna eftir Árna Björnsson.
Stundin hefst kl. 3, boðið verður upp á kaffi að lokinni dagskrá og aðgangur ókeypis. Allir velkomnir.